در ادامه انتقادها از همراهی جدید دولت روسیه با موضع امارات متحده عربی درباره جزایر سهگانه در خلیج فارس، حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در روزنامه حکومتی کیهان و علیاکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بینالملل، روسیه را به «نفاق، دورویی، خیانت و پلشتی» در قبال متحد خود متهم کردند.
سفیر ایران در مسکو نیز در دیدار با معاون وزیر خارجه روسیه، خواستار دفاع مسکو از تمامیت ارضی ایران شد، اما همزمان روزنامه ایران، وابسته به دولت ابراهیم رئیسی، حمایت روسیه از حق مالکیت امارات متحده عربی بر جزایر سهگانه را «موضوعی فرعی و حاصل جنجال غربگرایان» خواند.
سرگئی لاوروف روز ۲۹ آذر در اجلاس کشورهای عربی در مراکش بیانیهای را امضا کرد که در یکی از بندهای آن به امارات برای شکایت از ایران در مجامع بینالمللی در رابطه با مالکیت جزایر سهگانه حق داده شد. ایران و امارات متحده عربی دهههاست که بر سر مالکیت جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در خلیج فارس درگیر اختلافات ارضی بودهاند.
حسین شریعتمداری روز شنبه، دوم دیماه، در روزنامه کیهان نوشته است: «این اقدام دولت روسیه غیر از نفاق و دورویی در سیاست خارجی این کشور چه نام دیگری میتواند داشته باشد؟ دولت روسیه باید پاسخگوی اقدام پلشت و غیرقانونی خود علیه جمهوری اسلامی ایران باشد. آقای لاوروف از اسناد فراوانی که بر حاکمیت قطعی و بلامنازع ایران بر جزایر سهگانه حکایت میکند باخبر است و از این روی اقدام دولت روسیه اگر هم خطا باشد، بوی خیانت میدهد.»
این در حالی است که روزنامه ایران، وابسته به دولت ابراهیم رئیسی، در گزارش روز شنبه خود تلاش کرد تا روی حمایت روسیه از ادعای اماراتیها سرپوش بگذارد و انتقادها از این کشور و حمایت از حق مالکیت ایران بر جزایر سهگانه را ماحصل «تلاش جریان غربگرای داخلی علیه همکاریهای راهبردی ایران و روسیه» تفسیر کرد.
روزنامه ایران با فرعی خواندن موضوع جزایر سهگانه در بیانیه مراکش، رسانهای شدن این موضوع را «شیطنت جریان رسانهای ضدایرانی» نامید و نوشت این موضوع باعث شد تا «برخی چهرههای سیاسی در راستای تکمیل پروژه غربگرایان، اصل روابط ضدتحریمی تهران-مسکو را مورد انتقاد و تخریب قرار دهند».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اما از سوی دیگر علیاکبر ولایتی، وزیر خارجه پیشین ایران و مشاور خامنهای در امور بینالملل، امضای روسها در بیانیه پایانی نشست مراکش را «تاسفآور» خواند و ضمن تاکید بر اینکه «ایران صاحب اصلی جزایر سهگانه است»، گفت: «این اجلاس با حضور بعضی از عربهای بیاعتنا به سرنوشت فلسطینیان و کارشناسان روسی در مراکش برگزار شد و بیانیهای را صادر کرد که دارای اشکالات متعددی است و مهمترین آن نیز دخالت در امور ایران تلقی میگردد که این اقدام را محکوم میکنیم. اتخاذ بعضی از موضعگیریهای وزارت خارجه روسیه باعث تاسف است، هرچند که برخی فشارهای سیاسی بر روسیه در شرایط پیچیده فعلی موجب میشود که برای بهدست آوردن امتیازی کمارزش و دستنایافتنی، به اعتبار خود لطمه وارد کند.»
ایران در دو سال گذشته با ارسال هزاران پهپاد به روسیه از حمله نظامی این کشور به اوکراین حمایت کاملی داشته است، سیاستی که به تصویب چند بسته تحریمی علیه ایران و انتقادهای گسترده اروپا و آمریکا از تهران منجر شد. اما روسیه نیز روابط بسیار نزدیکی با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، بهویژه امارات متحده عربی، برقرار کرده است و بنابر آمارهای رسمی روسیه، تجارت این کشور با امارات در سال گذشته شاهد رشدی ۶۸ درصدی بوده و به ۹ میلیارد دلار رسیده است.
همچنین کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در مسکو، در دیدار با میخائیل باگدانف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، با تاکید بر «حاکمیت بلافصل و تاریخی ایران بر جزایر سهگانه در خلیج فارس» گفت: «انتظار ما این است که مسکو با توجه به روابط روبهرشد با جمهوری اسلامی ایران، اجازه ندهد دشمنان روابط دو کشور از چنین مواضع و فضاهایی سوءاستفاده نمایند.»
ایسنا گزارش داده است که معاون سرگئی لاوروف نیز در این دیدار تمامیت ارضی ایران را «جزو اصول بنیادین سیاست خارجی روسیه» خواند، اما درباره علت موافقت روسها در بیانیه مراکش با طرح دعوای امارات علیه ایران درباره حق مالکیت بر جزایر سهگانه، هیچ توضیحی ارائه نشده است.
در شرایطی که با وجود گذشت ۴۸ ساعت از انتشار بیانیه پایانی نشست مراکش، هنوز هیچ واکنشی از سوی علی خامنهای در رابطه با همراهی روسیه با امارات در ماجرای جزایر سهگانه دیده نشده است، به نظر میرسد که مقامات و رسانههای جمهوری اسلامی در سردرگمی و تناقض کامل بابت چگونگی واکنش به سیاست خارجی جدید روسها به سر میبرند و نیازمندی جمهوری اسلامی به ادامه برقراری روابط دوستانه با روسیه در مقابل غرب، حتی وزارت خارجه ایران را از صدور بیانیهای صریح علیه روسیه بازمیدارد.
روزنامه هممیهن متعلق به طیف اصلاحطلبان نیز در سرمقاله روز شنبه دوم دیماه به این بحران اشاره کرده و نوشته است: «در مجموع مشکل روابط ما با روسیه بیش از آنکه ناشی از سیاستهای آنان باشد، متاثر از انتظارات نامتعارف ما از آنان است. انتظاراتی که با قدرت ما در این روابط جور درنمیآید. مهمتر اینکه سایر روابط خود، بهویژه با اروپا و آمریکا را غیرقابلانعطاف کردهایم و قدرت بازی با روسها و هر کشور دیگری را از دست دادهایم. پس خودکرده را تدبیر نیست.»
در موردی دیگر، روزنامه جمهوری اسلامی که مدیرمسئول آن بهطور مستقیم از سوی علی خامنهای منصوب میشود، در شماره روز شنبه دوم دیماه از پاسخهای وزارت امور خارجه ایران به مواضع اخیر چین و روسیه علیه منافع ایران و حق مالکیت بر جزایر سهگانه انتقاد کرد و نوشت: «این قبیل پاسخ دادن نمیتواند بازدارندگی داشته باشد و پکن و مسکو را از تکرار چنین رفتار خصمانهای پشیمان کند. چیزی که پوتین برای تصاحب مجدد قدرت و ادامه سلطه خود بر روسیه تا عبور از ۳۰ سال فرمانروایی با هدف بازسازی شوروی سابق برداشته، نشاندهنده اشتهای سیریناپذیر ساکنان کرملین است. آیا باز هم میخواهیم سادهلوحانه به روسها اعتماد کنیم و منتظر بمانیم بار دیگر تمامیت ارضی کشورمان را انکار کنند؟»
مسکو حدود پنج ماه پیش نیز بیانیه پایانی نشست وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و روسیه را که در آن بر حق مالکیت امارات بر جزایر سهگانه اصرار شده بود، امضا کرد.